Het veld in
​Begrazing op de heide

Gescheperde schaapskuddes en heidevelden gaan al decennialang samen in Nederland. Schapenbegrazing gaat vergrassing en boomopslag tegen. Dit zorgt voor vitale heide met meer ruimte voor karakteristieke heideflora en fauna. Terreinbeheerder Teddy Bezuijen en herder Freerk Heukers van Stichting Het Drentse Landschap aan het woord.

“Heide is echt een cultuurgewas dat is ontstaan omdat schapen en runderen tot begin twintigste eeuw de heidevelden begraasden. Als we de heide niet beheren komt de oorspronkelijke vegetatie weer terug, dat is meestal bos.” Teddy Bezuijen vertelt enthousiast over de heide die onder zijn hoede valt. “Schapen begrazen het gras en verschralen de heidegrond.


De meeste mest valt ’s nachts in de schaapskooi, dus halen schapen netto voedingsstoffen uit de grond. Hierdoor worden bijvoorbeeld bepaalde grassen teruggedrongen, gaat gras de heide niet overheersen en ontstaat een open gevarieerd heidelandschap met structuurrijke heide. Oude heidestruiken, zanderige plekken, en ruige delen krijgen meer kans.”


Teddy legt uit dat de inzet van gescheperde schaapskuddes op heide nog meer voordelen heeft. “De herder kan gericht sturen waar hij de schapen laat grazen. Hij kan kwetsbare vegetatie zoals de klokjesgentiaan vermijden.”


Grondeigenaren en organisaties kiezen ook vanwege de cultuurhistorische waarde voor gescheperde kuddes.​

Als we de heide niet beheren komt de oorspronkelijke vegetatie weer terug, dat is meestal bos.

“Gescheperde kuddes zijn een mooi traditioneel plaatje, waarbij de herder goed kan uitleggen wat het doel is van begrazing met schapen. Dat vinden wij belangrijk. In ons bezoekerscentrum geven we bezoekers uitleg over het Drentse landschap en waar we als organisatie voor staan.”


Teddy benadrukt dat gescheperde schaapskuddes ook belangrijk zijn voor het in stand houden van schapenrassen zoals het Drentse heideschaap en het Schoonebeeker heideschaap. “Deze heideschapen zijn tegen alle weersomstandigheden gehard en geschikt voor de begrazing van heide. Zo houden we schapenrassen én heide in stand.”

Teddy Bezuijen

Hoofd Terreinbeheer bij Stichting Het Drentse Landschap